Kleszcz- jak go rozpoznać, co zrobić kiedy nas ugryzie?

Wiosna to początek zwiększonej aktywności kleszczy, a wraz z nimi wzrost zachorowań na choroby przez nie przenoszone. Jak rozpoznać i co zrobić jak już nas kleszcz ugryzie?

Co to są kleszcze?

Kleszcze to malutkie stawonogi należące do pajęczaków. Na całym świecie jest około 850 gatunków kleszczy. Najbardziej pospolitym gatunkiem kleszczy w Europie Środkowej jest kleszcz pospolity (Ixodes ricinus). W Polsce występuje około 20 gatunków kleszczy, a najczęściej możemy zetknąć się z kleszczem pospolitym, łąkowym i obrzeżkiem gołębim.

Gdzie nas kleszcz znajdzie?

Mniej więcej od połowy marca do końca listopada, gdy temperatura wynosi ponad 5°C, kleszcze poszukują swoich żywicieli. Najczęściej bytują na krzewach do 1,5 m wysokości i sąsiadujących z nimi wysokimi trawami. Spotkamy je na obrzeżach lasu, na łąkach i w zaroślach a także na poboczach ścieżek i miejskich terenach rekreacyjnych.

O rany! Mam kleszcza!

Jeśli znajdziemy na swoim ciele wbitego kleszcza to najważniejsze jest jego jak najszybsze usunięcie. Można zrobić to za pomocą pęsety lub specjalnego przyrządu do usuwania kleszczy. Pęsetę należy zamknąć wokół głowy pasożyta, uważać przy tym, aby nie ścisnąć jego ciała, a następnie ostrożnie wyjąć go pionowo ze skóry. Nie wolno wykonywać żadnych obrotowych ruchów. Jeśli nie jesteśmy w stanie tego zrobić lub nie jesteśmy pewni czy zrobimy to odpowiednio dobrze to powinniśmy udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu jego usunięcia.

Ugryzienie kleszcza

Ugryzienie kleszcza nie jest bolesne ponieważ kleszcz wbijając się w skórę wprowadza w nasze tkanki substancję znieczulającą i opóźniającą stan zapalny. Samo ukąszenie kleszcza nie powoduje bólu, swędzenia lub podrażnienia. Po wyjęciu kleszcza należy zdezynfekować rankę, obserwować miejsce ukąszenia i monitorować swoje samopoczucie. Jeśli przez 2-3 tygodnie po usunięciu kleszcza wystąpią objawy grypy tj. gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów, to może to świadczyć o kleszczowym zapaleniu mózgu (KZM). Natomiast jeśli w ciągu kilku dni lub nawet tygodni od ukąszenia kleszcza na skórze pojawi się rumień, to może to świadczyć o zakażeniu boreliozą.

Jak wygląda rumień?

Rumień pojawia się w miejscu ukąszenia kleszcza, ale bywa, że zmienia swoje położenie na skórze stąd nazwa rumień wędrujący. Najczęściej wygląda jak owalny pierścień. Z czasem rumień rozrasta się i zajmuje coraz większe fragmenty skóry a wokół niego pojawiają się charakterystyczne czerwone kręgi przypominające kształtem tarczę strzelniczą. Miejsce zaczerwienienia może mieć podwyższoną temperaturę a czasem zdarza się, że pojawiają się na nim pęcherze, a nawet zmiany martwicze. Rumień wędrujący po ugryzieniu kleszcza bywa mylony z reakcją alergiczną. Istnieje kilka wskazań, które pozwalają odróżnić oba zaczerwienia od siebie. Odczyn alergiczny pojawia się w ciągu kilku godzin od ukąszenia, a rumień może wystąpić nawet kilka dni po ukąszeniu. Reakcja alergiczna zazwyczaj nie przekracza wielkością granicy 5 cm i znika samoistnie, a samej reakcji może towarzyszyć świąd. Pojawiające się zaś objawy grypy lub przeziębienia tj. ból głowy, stan podgorączkowy i ogólne osłabienie organizmu wskazują na zakażenie boreliozą a nie na reakcję alergiczną, i to również różni te dwa rodzaje zaczerwienienia od siebie. Rumień po ugryzieniu kleszcza występuje u ok. 70% zakażonych boreliozą, dlatego należy samokontrolować miejsce ukąszenia kleszcza i jeśli tylko wystąpią niepokojące nas objawy to zgłośmy się jak najszybciej to lekarza w celu diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.